Uzman Ergoterapist Ebru Şirin Kefal, navigasyon sistemlerinin beyin üzerindeki etkilerini anlattı. Sürekli GPS kullanımı, hipokampus ve yön bulma becerilerini nasıl etkiliyor? Detaylar haberimizde.
Navigasyon sistemlerinin yoğun kullanımı, beynin yön bulma yeteneğini nasıl etkiliyor? Ergoterapist Ebru Şirin Kefal, beyin işleyişine dair önemli bilgiler verdi.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Ergoterapisti Ebru Şirin Kefal, navigasyon sistemlerinin beyin üzerindeki etkilerine dair çarpıcı açıklamalarda bulundu.
Beynin yön bulma becerileriyle ilgili konuşan Kefal, sürekli olarak navigasyon cihazlarına bağlı kalmanın, beynin mekânsal hafızasını ve yön tayin etme yeteneğini olumsuz etkileyebileceğini söyledi.
Kefal, beynin navigasyon sürecinde aktif olarak çalışan bölgelerinden biri olan hipokampusun, uzun vadeli mekânsal hafızanın merkezi olduğunu belirtti.
Fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi tekniklerle yapılan araştırmalar, insanların çevrelerini haritalandırma süreçlerini ve konum belirleme mekanizmalarını detaylı biçimde ortaya koyuyor.
Ergoterapist Kefal, Nobel Ödüllü çalışmaların ortaya koyduğu “ızgara sistemi (grid cells)”nin, insanların içsel bir harita oluşturmasına yardımcı olduğunu ifade etti.
Bu sistemin, insanların çevredeki belirgin objeleri (bir bina, ağaç, yol kenarı gibi) kullanarak konumlarını belirlemelerine katkı sağladığını aktardı.
Kefal, beynin Retrosplenial Alan (RSA) bölgesinin, yön bulma ve mekânsal bilgi işlemleme açısından büyük önem taşıdığını belirtti.
RSA, bir kişinin bulunduğu konumla ilgili verileri işleyerek çevresine dair bir “bilişsel harita” oluşturur.
Bu sayede bireyler, daha önce bulundukları yerleri hatırlayabilir ve yönlerini daha kolay tayin edebilirler.
Uzmanlar, sürekli navigasyon cihazı kullanımının hipokampal aktiviteyi azaltabileceğini vurguluyor.
Kefal, navigasyon bağımlılığının beyindeki gri madde hacmini azaltabileceğine dair araştırmalara dikkat çekerek, özellikle hipokampus ve posterior parietal kortekste değişimler görülebileceğini ifade etti.
Her ne kadar olumsuz etkileri bulunsa da navigasyon sistemlerinin faydaları da göz ardı edilemez.
Kefal, özellikle karmaşık şehir yapılarında yön bulmayı kolaylaştırdığı, stres ve kaygıyı azalttığı, acil durumlarda doğru noktalara daha hızlı ulaşmayı sağladığı gibi avantajlara dikkat çekti.
Öte yandan, sadece navigasyona güvenen bireylerde çevresel farkındalığın azalabileceği, trafik içinde yeterince dikkatli olunmaması gibi risklerin doğabileceği de vurgulandı.
Yorum Yazın